Op 25 oktober 2017 heeft de artsenfederatie KNMG voor artsen een handreiking gepubliceerd over het opnemen van gesprekken tussen een arts en patiënt. Patiënten zouden de behoefte hebben het gesprek met de arts terug te luisteren of te laten horen aan bijvoorbeeld familie. De geluidsopname kan misverstanden voorkomen en de zorgverlening ondersteunen.

Niet alle artsen weten echter hoe ze moeten omgaan met het opnemen van gesprekken door patiënten en sommige artsen zijn bezorgd dat de opgenomen gesprekken op social media worden gedeeld of tijdens een procedure worden tegengeworpen. Hoe zit het juridisch?

Volgens artikel 139a van het Wetboek van Strafrecht is het strafbaar als iemand een gesprek opneemt die geen deelnemer is aan dat gesprek. Dat betekent dus dat een gesprek wel mag worden opgenomen door een deelnemer aan het gesprek. Een patiënt mag dus het gesprek met zijn arts opnemen. De patiënt hoeft dit niet vooraf te melden.

Wel geldt dat de patiënt de opname uitsluitend voor persoonlijke doeleinden mag gebruiken. De patiënt mag de opname niet openbaar maken, bijvoorbeeld door het gesprek te delen op Facebook. Als de patiënt de opname zonder toestemming van de arts toch openbaar maakt, dan is sprake van schending van de privacy van de arts. In dat geval kan de arts de patiënt verzoeken de opnames te verwijderen en bij weigering de rechter te vragen de openbaarmaking te verbieden.

Voor de arts zelf gelden andere regels. De arts mag een gesprek slechts opnemen met toestemming van de patiënt.

De KNMG adviseert een open en uitnodigende communicatie met de patiënt en het aanbieden van alternatieve manieren van informatieoverdracht. De arts kan bijvoorbeeld afspreken een samenvatting van het gesprek te geven. Ook kan de arts (met toestemming van de patiënt) het gesprek zelf opnemen en digitaal opslaan in het elektronisch patiëntendossier. Andere voorbeelden zijn terug te vinden in de Handreiking.