Helaas ervaren mensen in het dichtbevolkte Nederland regelmatig overlast van hun buren, zoals geluidsoverlast door muziek of huisdieren of vervuiling van tuin en woning. Soms is de overlast zo ernstig en structureel dat sprake is van onrechtmatige burenhinder.

Burenhinder kan op meerdere manieren worden aangepakt. De overlastgevers zijn op grond van het Burgerlijk Wetboek door de buren aan te spreken op grond van het burenrecht en zonodig via de rechter te dwingen om te stoppen met het overlastgevende gedrag. Ook de eventuele verhuurder of VvE kan actie ondernemen en zonodig naar de civiele rechter stappen. Tevens kan het gemeentebestuur op grond van het bestuursrecht optreden om de hinder te beëindigen.

Tot voor kort kon de burgemeester alleen een ‘bestuurlijke waarschuwing’ geven aan de overlastgever, ofwel besluiten tot definitieve uithuisplaatsing van de overlastgever en/of sluiting van de woning. De waarschuwing is vrijblijvend en heeft daardoor vaak weinig effect. Uithuisplaatsing is daarentegen een paardenmiddel, waar zware eisen aan worden gesteld. De rechter toetst streng of de burenhinder voor een ernstig gevaar voor de openbare orde en de veiligheid en de gezondheid van omwonenden zorgt. Daardoor komt het bijna nooit tot een uithuisplaatsing of sluiting van een woning.

De wetgever achtte de mogelijkheid tot een meer genuanceerde aanpak nodig en heeft de Wet aanpak woonoverlast aangenomen. De wet geldt per 1 juli 2017. Hiermee zijn de bevoegdheden van de burgemeester uitgebreid.

De burgemeester kan bij gevallen waar sprake is van ernstige en structurele hinder een bestuurlijke gedragsaanwijzing geven aan de huurder of de eigenaar van de woning. Er kan bijvoorbeeld een verbod op het afspelen van versterkte muziek of het ontvangen van te veel bezoek worden opgelegd, of een gebod tot het schoonhouden van tuin en woning. Leeft de overlastgever de gedragsaanwijzing niet na, dan wordt een dwangsom verbeurd.

In ernstige gevallen kan zelfs een ‘afkoelingsperiode’ worden opgelegd, door de overlastgever tijdelijk uit huis te plaatsen. Ook kan de burgemeester zelf maatregelen treffen om de overlast definitief te stoppen op kosten van de overlastgever. Bij ernstige overlast door ‘Airbnb-verhuur' kan zo ook de verhurende pandeigenaar of illegale verhuurder worden aangepakt. De bestuursrechter kan desgevraagd het optreden van de burgemeester toetsen, maar zal dat naar verwachting minder streng doen dan bij sluiting van de woning of een definitieve uithuisplaatsing.

De wet schrijft voor dat de bevoegheid van de burgemeester tot het opleggen van een gedragsaanwijzing of tijdelijk aanwezigheidsverbod wordt geregeld door de gemeenteraad in de APV. De wet is nog nieuw en veel gemeenten moeten hun APV nog aanpassen. De VNG heeft een modelbepaling voor de APV opgesteld.

Houdt de burenhinder ondanks de gedragsaanwijzing nog steeds niet op? Dan kunnen zwaardere maatregelen worden genomen, zoals het sluiten van de woning. Verder zal het niet naleven van gedragsmaatregelen een flinke steun in de rug zijn als de buren, VvE of verhuurder een procedure starten voor de civiele rechter.

Heeft u vragen over de aanpak van burenhinder of de Wet aanpak woonoverlast, neemt u dan gerust contact op met onze advocaten vastgoedrecht.